ตอนที่ 7 พัฒนาการของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ 2/2
ตอนที่ 7 พัฒนาการของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ 2/2
สาระที่ 4 ประวัติศาสตร์
ตอนที่ 7 พัฒนาการของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ 2/2
Content
15.839 -> ตอนที่ 7 พัฒนาการของไทยสมัยรัตนโกสินทร์ 2/2
22.207 -> พัฒนาการในสมัยปฏิรูปประเทศ
27.533 -> ในช่วงสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4)
30.882 -> จนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7)
33.883 -> เป็นช่วงระยะเวลาของการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง
36.819 -> และปฏิรูปบ้านเมืองให้พ้นจากเป็นอาณานิคมของตะวันตก
40.886 -> ที่กําลังขยายอำนาจและอิทธิพลเข้าสู่เอเชียตะวันออก-เฉียงใต้
45.54 -> แต่เนื่องด้วยพระมหากษัตริย์ไทยทรงมีพระปรีชาสามารถ
49.128 -> จึงสามารถดำรงเอกราชของประเทศไทยไว้ได้
52.52 -> และประเทศไทยเป็นประเทศเดียว
54.52 -> ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ดำรงเอกราชไว้ได้
60.218 -> 1) ด้านการเมืองการปกครอง
65.699 -> (1) สมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๔)
71.821 -> พระองค์ยังคงทรงปกครองตามระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
76.192 -> และคงรูปแบบการบริหารประเทศเหมือนเดิม
79.193 -> แต่พระองค์ได้พยายามพัฒนาประเทศให้ทัดเทียมอารยประเทศ
83.282 -> โดยเปิดสัมพันธไมตรียอมรับวัฒนธรรมตะวันตก
86.935 -> อีกทั้งทรงเปลี่ยนแปลงหรือยกเลิกประเพณีบางอย่าง
90.654 -> เพื่อให้สอดคล้องวัฒนธรรมตะวันตก ที่แพร่เข้ามาในประเทศ เช่น
97.071 -> ยกเลิกการไม่สวมเสื้อขณะเข้าเฝ้า
101.181 -> ยกเลิกธรรมเนียมไทยแต่โบราณ ที่ห้ามราษฎรแสดงตัว
104.769 -> หรือแอบมองในเวลาเสด็จออกนอกพระราชวัง
109.197 -> โปรดให้ราษฎรหญิง ชายได้เข้าเฝ้าอย่างใกล้ชิด
112.133 -> และยื่นฎีกาเสนอเรื่องราวต่าง ๆ ได้
115.264 -> ให้ราษฎรไทยมีสิทธิเลือกนับถือศาสนาใดก็ได้
120 -> นําชาวต่างชาติมาสอนหนังสือให้แก่พระราชโอรส พระราชธิดา
124.676 -> ข้าราชการ เพื่อให้มีความรู้วิทยาการต่าง ๆ เท่าทันประเทศตะวันตก
130.473 -> (2) สมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5)
136.184 -> พระองค์เสด็จประพาสประเทศต่าง ๆ ในทวีปเอเชียและยุโรป
140.49 -> ได้เห็นความเจริญของประเทศต่าง ๆ ซึ่งทรงนํามาปฏิรูปการปกครอง
144.84 -> และการบริหารทุกด้าน ตั้งแต่การปกครอง การศึกษา กฎหมาย
149.342 -> การศาล การสาธารณสุข การคมนาคม เป็นต้น
153.605 -> งานที่สำคัญในลำดับต้นที่พระองค์เริ่มปฏิรูปก่อนงานอื่น ๆ คือ
158.325 -> งานด้านบริหารและงานด้านนิติบัญญัติ โดยได้ทรงดำเนินการ ดังนี้
164.698 -> การปกครองส่วนกลาง
166.546 -> จัดตั้งสภาที่ปรึกษาเพื่อช่วยในการบริหารราชการแผ่นดิน
170.439 -> คือ สภาที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน และสภาที่ปรึกษาส่วนพระองค์
176.073 -> ทรงประกาศเลิกการปกครองแบบจตุสดมภ์
179.096 -> เปลี่ยนการบริหารมาเป็นกระทรวงต่างๆ เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2535
184.773 -> โดยจัดแบ่งอำนาจหน้าที่ของแต่ละกระทรวงอย่างชัดเจน
188.231 -> ไม่ซ้ำซ้อนกัน
190.688 -> มีการเปลี่ยนแปลงจากระบบหัวเมือง มาเป็นแบบเทศาภิบาล
195.027 -> โดยรวมหัวเมืองหลายเมืองเข้ามาเป็นมณฑล
198 -> ในแต่ละมณฑลมีสมุหเทศาภิบาลเป็นผู้ปกครอง
201.218 -> ซึ่งขึ้นตรงต่อกระทรวงมหาดไทย
204 -> ทั้งนี้แต่ละเมืองยังแบ่งเขตการปกครอง เป็น อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน
210.46 -> การปกครองส่วนท้องถิ่น
212.591 -> พระองค์ได้ทรงส่งเสริมและทดลองให้ประชาชนมีส่วนร่วม
215.831 -> ในการจัดการปกครองส่วนท้องถิ่น
218.179 -> โดยทรงริเริ่มจัดการสุขาภิบาลในเขตกรุงเทพฯ และตำบลท่าฉลอม
223.398 -> เมืองสมุทรสาครโดยทรงเริ่มให้ราษฎรเลือกผู้ใหญ่บ้าน
226.987 -> เป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2435
230.728 -> แล้วให้ผู้ใหญ่บ้านเลือกกํานัน
232.728 -> โดยเริ่มที่อำเภอบางปะอิน เมืองพระนครศรีอยุธยา
236.948 -> จะเห็นได้ว่า การปฏิรูปการปกครองนี้
239.796 -> เป็นการรวมอำนาจการปกครองมาไว้ที่ส่วนกลางอย่างมีระบบ
243.732 -> ทำให้พระมหากษัตริย์ไทย มีอำนาจการปกครองประเทศอย่างมาก
249.626 -> (3) สมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6)
255.047 -> พระองค์ทรงโปรดให้รวมมณฑลหลาย ๆ มณฑลเข้าเป็นภาค
258.613 -> และในแต่ละภาคมีอุปราชปกครอง
260.874 -> ตำแหน่งอุปราชและสมุหเทศาภิบาลขึ้นตรงต่อพระองค์
264.897 -> ส่วนกรุงเทพฯ นั้น มีฐานะเหมือนกับมณฑลหนึ่ง
268.464 -> โดยมีสมุหพระนครบาลปกครองขึ้นตรงต่อกระทรวงมหาดไทย
273.728 -> พระองค์โปรดฯ ให้เรียกชื่อ “จังหวัด” แทนคําว่า “เมือง”
277.295 -> และทรงขยายมณฑลเพิ่มเติมอีก
279.361 -> นอกจากนี้ พระองค์โปรดฯ ให้จัดตั้ง “ดุสิตธานี”
282.688 -> ขึ้นในบริเวณเขตพระราชวังดุสิต
285.362 -> เพื่อทดลองสร้างเมืองจําลองให้มีการปกครองแบบประชาธิปไตย
289.973 -> (4) สมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 7)
294.541 -> พระองค์ทรงมีพระราชดําริพระราชทานรัฐธรรมนูญให้แก่ ประชาชน
299.348 -> แต่มีกลุ่มผู้มีความคิดก้าวหน้าในนามของ “คณะราษฎร”
303.001 -> ซึ่งมีพระยาพหลพลพยุหเสนาเป็นผู้ได้ปฏิวัติเปลี่ยนแปลงการปกครอง
307.59 -> เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475
312.788 -> รัชกาลที่ 7 ได้พระราชทานรัฐธรรมนูญฉบับแรก
316.659 -> เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
321.183 -> เป็นอันสิ้นสุดของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
325.511 -> 2) ด้านสังคมและวัฒนธรรม
330.535 -> ในสมัยรัชกาลที่ 4
332.927 -> อังกฤษได้ส่งทูต คือ เซอร์ จอห์น เบาว์ริง มาเจรจาทำสัญญากับไทย
338.538 -> เมื่อวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2398
343.322 -> เรียกว่า สนธิสัญญาเบาว์ริง
345.54 -> ซึ่งทำให้ฝ่ายไทยเสียเปรียบฝ่ายอังกฤษอยู่หลายประการ
349.281 -> มีผลให้ไทยต้องปรับตัวเปลี่ยนแปลงขนบธรรมเนียมประเพณี
353 -> ชีวิตและความเป็นอยู่ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ดังกล่าว
357.698 -> ในสมัยรัชกาลที่ 5
360.111 -> ทรงปฏิรูปสังคมให้ทันสมัยตามแบบตะวันตก
364.004 -> สืบทอดนโยบายการปรับปรุงและปฏิรูปตามสมัยรัชกาลที่ 4
368.745 -> ได้ทรงวางรากฐานไว้ ในสมัยรัชกาลที่ 5 มีการปฏิรูปหลายด้าน
374.313 -> มีการเปลี่ยนแปลงอย่างเห็นได้ชัด ดังนี้
378.815 -> การเลิกทาส โดยทรงจัดการอย่างค่อยเป็นค่อยไป
384.089 -> การเปลี่ยนแปลงขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรม
387.394 -> ให้เป็นที่ยอมรับของสังคมตะวันตก เช่น การใช้ปฏิทินตามแบบยุโรป
392.94 -> (ใช้วัน จันทร์-อาทิตย์แทนวันข้างขึ้น ข้างแรม
396.392 -> ใช้เดือนมกราคม-ธันวาคม แทนเดือน อ้าย-เดือนสิบสอง)
400.741 -> การแต่งกายตามวัฒนธรรมตะวันตก
403.699 -> ยกเลิกการคลานเวลาเข้าเฝ้า เป็นต้น
407.483 -> ปฏิรูปการศึกษา การศึกษาเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนา ประเทศ
412.398 -> รัชกาลที่ 5 ทรงตระหนักในความข้อนี้
415.421 -> จึงทรงมุ่งพัฒนาการศึกษาของไทย สรุปได้ ดังนี้
421.076 -> ตั้งโรงเรียนหลวงขึ้นในวัง พ.ศ. 2514
427.667 -> ตั้งโรงเรียนนายทหารมหาดเล็กที่พระตําหนักสวนกุหลาบ
433.452 -> 3.3 ตั้งโรงเรียนสำหรับราษฎรขึ้นครั้งแรก
435.974 -> ที่วัดมหรรณพาราม พ.ศ. 2427
441.912 -> ขยายการศึกษาออกสู่หัวเมืองอย่างจริงจังใน พ.ศ. 2441
446.936 -> โดยใช้วัดเป็นสถานศึกษา และมีพระสงฆ์เป็นครูผู้สอน
451.764 -> การปฏิรูปการศึกษานี้สืบเนื่องมาถึงรัชกาลที่ 5 เช่น
456.701 -> มีการประกาศพระราชบัญญัติประถมศึกษาปี พ.ศ. 2464
462 -> ซึ่งเป็นการบังคับให้เด็กทุกคนได้รับการศึกษา
465.741 -> 3) ศิลปวัฒนธรรม
470.222 -> ศิลปวัฒนธรรมในสมัยปฏิรูปการปกครอง
473.913 -> จะได้รับอิทธิพลจากทางตะวันตก
476.196 -> ทั้งด้านสถาปัตยกรรม จิตรกรรม ประติมากรรม และวรรณกรรม
480.85 -> 4) ด้านเศรษฐกิจ
484.656 -> ในสมัยรัชกาลที่ 4
487.026 -> ไทยทำสนธิสัญญาเบาว์ริงกับอังกฤษ
489.766 -> ทำให้การค้ากับต่างประเทศมีความคล่องตัว และมีเสรีทางการค้ามากขึ้น
496.574 -> ซึ่งทำให้ต่างประเทศพอใจ
498.356 -> และส่งผู้แทนเข้ามาทำสัญญาการค้ากับไทยมากขึ้น
503.054 -> เนื่องจากวิธีการจัดบริหารด้านภาษีอากรของประเทศ
506.273 -> ยังไม่มีประสิทธิภาพดีพอ
508.795 -> จึงทำให้เงินรั่วไหลไปมาก
511.404 -> รัชกาลที่ 5 ทรงเห็นความจำเป็นที่จะต้องปรับปรุงวิธีจัดเก็บภาษี
515.884 -> และวิธีการบริหารด้านภาษีอากรให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
520.147 -> พระองค์ทรงปฏิรูประบบเศรษฐกิจ
522.517 -> และการคลังให้มีระบบที่ชัดเจน ดังนี้
527.323 -> ยกเลิกระบบการเก็บภาษีอากรเดิม
530.432 -> โดยการวางพิกัดอัตราเก็บภาษีเดียวกันทุกมณฑล
534.26 -> และแต่งตั้งข้าหลวงคลังไปประจำทุกมณฑล
537.304 -> เพื่อดูแลการเก็บภาษีให้เต็มเม็ดเต็มหน่วย
540.696 -> ตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ เพื่อรวบรวมเงินแผ่นดินให้อยู่ในที่ เดียวกัน
546.352 -> ทำงบประมาณแผ่นดิน เพื่อควบคุมรายรับรายจ่ายของแผ่นดิน
551.224 -> ทำสนธิสัญญาพระราชไมตรีว่าด้วยการค้าขาย
554.312 -> และพิกัด อัตราภาษีกับประเทศต่างๆ เพิ่มขึ้น
557.835 -> ประกาศเปลี่ยนใช้มาตรฐานเงินมาเป็นมาตรฐานทองคํา
561.837 -> พิมพ์ธนบัตรใช้เป็นครั้งแรกในเดือนกันยายน พ.ศ. 2545
568.014 -> ผลจากการปฏิรูปเศรษฐกิจของรัชกาลที่ 5 ดังกล่าว
571.515 -> ทำให้ระบบการเงินของไทยมีเสถียรภาพตามหลักมาตรฐานสากล
576 -> และทำให้ประเทศไทยมีรายได้เพิ่มขึ้น
578.892 -> ฐานะการคลังมีความมั่นคง
581.653 -> และสามารถพัฒนาประเทศในด้านต่าง ๆ ให้ก้าวหน้าได้ยิ่งขึ้นอีกด้วย
586.656 -> ในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้จัดตั้งธนาคารออมสิน
591.006 -> เป็นธนาคารแห่งแรกของรัฐบาล
593.507 -> ต่อมาเศรษฐกิจเริ่มตกต่ำ เนื่องจากเกิดอุทกภัยในปี พ.ศ. 2461
599.858 -> และเกิดฝนแล้ง ในปี พ.ศ. 2462
603.424 -> ทำให้เกิดความเสียหายอย่างมากต่อการปลูกข้าว
606.49 -> ทำให้ขาดแคลนข้าวที่จะใช้บริโภคภายในประเทศ
609.708 -> และที่เคยส่งออกขายในต่างประเทศ
612.631 -> ทำให้รายได้ที่เคยได้รับจากการส่งข้าวออกลดต่ำลง
617.177 -> ในสมัยรัชกาลที่ 7 ทรงรับภาระหลังจากสภาวะเศรษฐกิจ
621.026 -> ที่ตกต่ำจากในสมัยรัชกาลที่ 5 จึงทรงแก้ปัญหาอย่างเร่งด่วน
625.68 -> เพื่อให้ประเทศมีรายจ่ายและรายรับสมดุลกันจึงได้ดำเนินการ ดังนี้
632.727 -> ยุบตำแหน่งหน้าที่ในตำแหน่งที่ไม่จําเป็น
635.836 -> และปลด ข้าราชการบางตำแหน่งเพื่อตัดทอนรายจ่ายของรัฐบาล
640.751 -> ลดเงินที่จะรับเข้าพระคลังข้างที่ปีละ 4 ล้านบาท
644.122 -> เพื่อตัดทอนรายจ่ายราชสำนักและส่วนพระองค์
647.732 -> เพิ่มการเก็บภาษีบางประเภท เช่น ภาษีเงินเดือน
652.539 -> การแก้ปัญหาทางเศรษฐกิจของรัชกาลที่ 7
655.649 -> ยังไม่สามารถทำให้ฐานะการเงินของประเทศอยู่ในสภาพที่ปลอดภัย
660.303 -> เพราะราษฎรว่างงาน
662.63 -> ข้าราชการที่ถูกปลดออกจากตำแหน่งก็เกิดความไม่พอใจ
667.067 -> ประกอบกับมีกลุ่มคนหนุ่มที่จบการศึกษาระดับสูง
670.242 -> จากต่างประเทศและในประเทศ มีความต้องการจะปฏิวัติ
674.612 -> จึงเป็นสาเหตุที่ทําให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
676.613 -> การปกครองของไทยในปี พ.ศ. 2475
681.301 -> 5) พัฒนาการในสมัยประชาธิปไตย
685.164 -> การเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475
692.051 -> มีผลต่อวิถีชีวิตของชาวไทยในหลายด้าน ดังนี้
697.188 -> 1) ด้านการเมืองการปกครอง
702.451 -> หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองได้มีการก่อตั้งองค์กรใหม่ๆ ขึ้นมา เช่น
707.627 -> พรรคการเมือง คณะรัฐมนตรี วุฒิสมาชิก เป็นต้น
712.803 -> เพื่อทําหน้าที่ในการบริหารประเทศ
715.455 -> ส่วนประชาชนมีสิทธิออกเสียงเลือกตั้ง
718.325 -> มีสิทธิแสดงความคิดเห็นทางการเมือง
721.674 -> 2) ด้านสังคมและวัฒนธรรม
726.46 -> หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
729.135 -> สังคมของไทยมีการเปลี่ยนแปลงไปมาก
732.348 -> ซึ่งขึ้นอยู่กับยุคสมัยและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เช่น
735.806 -> สมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงครามได้กระแสชาตินิยม
740.003 -> และความเป็นไทยด้วยการออกรัฐนิยมหลายฉบับ เช่น
743.3 -> เปลี่ยนชื่อประเทศ ทั้งหญิงและชายห้ามกินหมาก
746.779 -> ต้องสวมรองเท้า สวมหมวก
749.715 -> ในสมัยรัฐบาลจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ (พ.ศ. 2501-2506)
754.608 -> ได้มีการฟื้นฟูราชประเพณีสำคัญ เช่น จัดงานพระราชพิธีฉัตรมงคล
760.111 -> เปลี่ยนวันชาติจากวันที่ 24 มิถุนายน มาเป็นวันที่ 5 ธันวาคม เป็นต้น
766.071 -> นอกจากนี้ ยังได้มีการตั้งองค์การส่งเสริม
768.68 -> การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (อสท.) เพื่อเข้าไปส่งเสริม ฟื้นฟู
772.268 -> และสร้างสรรค์ขนบธรรมเนียมประเพณีท้องถิ่นต่างๆ
775.617 -> เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวในสมัยนี้
777.769 -> ยังได้มีการกำหนดแผนพัฒนาเศรษฐกิจแห่งชาติฉบับ ที่ 1
781.401 -> เมื่อ พ.ศ. 2504
784.271 -> เพื่อพัฒนาประเทศไทยในหลายด้าน เช่น ด้านการศึกษา
788.49 -> การวางแผนครอบครัว
790.49 -> ในปัจจุบันไทยได้รับอิทธิพลจากชาติต่าง ๆ
793.6 -> จึงทําให้สภาพสังคมมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
798.149 -> 3) ด้านเศรษฐกิจ
801.655 -> หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
804 -> รัฐบาลได้ส่งเสริมเศรษฐกิจของคนไทย
806.327 -> โดยเฉพาะภาคเกษตรกรรม เช่น จัดสรรที่ดินทำกิน
810.242 -> จัดหาพันธุ์พืช เครื่องมือ ให้กับเกษตรกร เป็นต้น
814.701 -> แต่ก็ไม่สามารถทำให้ชีวิตความเกษตรกรไทยดีขึ้น
819.53 -> ในด้านอุตสาหกรรม รัฐบาลได้เริ่มลงทุนในอุตสาหกรรมประเภท เช่น
825.49 -> เกิดโรงงานอุตสาหกรรมจำนวนมาก
828.556 -> คนในชนบทอพยพเข้ามาทำงานในโรงงานอุตสาหกรรม
832.276 -> จนทำให้เกิดปัญหาช่องว่างทางเศรษฐกิจระหว่าง
834.885 -> ภาคเกษตรกรรมกับอุตสาหกรรมมากขึ้น
837.581 -> ในปี พ.ศ. 2540 ได้เกิดวิกฤตเศรษฐกิจ
841.257 -> ทำให้ธุรกิจต่างๆ พากันล้มละลายจำนวนมาก
844.736 -> รัฐบาลจึงหันมาส่งเสริมให้คนไทยใช้ชีวิตอย่างพอเพียง
848.259 -> ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
850.781 -> ซึ่งเป็นพระราชดําริของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร
855.044 -> มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ที่มา https://www.youtube.com/watch?v=fq_Zxw5TCuo